Boyun Düzleşmesi: Nedir, Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi
Hayat kalitesini artıran ve konforlu bir günlük yaşamı mümkün kılan özelliklerden biri sağlıklı bir kas-iskelet sistemine sahip olmaktır. Çeşitli sağlık problemleri nedeniyle kas-iskelet sistemimizin elemanları olan kemiklerimiz, eklemlerimiz ve kaslarımızda ortaya çıkan sorunlar, günlük yaşamımızı ciddi manada olumsuz etkileyebilir. Servikal lordoz düzleşmesi olarak adlandırılan boyun düzleşmesi, teknolojinin ilerlediği ve sedanter (hareketsiz) yaşam tarzının giderek arttığı günümüzde sıkça karşılaşılan bir problemdir. Boyun düzleşmesi kısaca, boynun kendine has kıvrımını kaybetmesi sonucunda oluşur.
Boyun düzleşmesi nedir?
Omurgayı oluşturan 33 omurun yedisi boyun bölgesinde bulunur. Omurga sağlıklı bir insanda düz değil kıvrımlı bir yapıdadır. Bel ve boyun bölgesindeki omurlar hafif oyuklar, sırt ve kalça bölgesindeki omurlar ise tümsekler oluşturacak şekilde sıralanmıştır. Bu oyuklara tıp dilinde lordoz, çıkıntılara ise kifoz denir. Örneğin, bir insanın beli olması gerekenden daha çukur olursa lordoz, sırtı ise daha çıkıntılı olursa kifoz olarak adlandırılır. Servikal lordoz boyunun normal kıvrımını ifade eden bir terimdir. Servikal lordoz düzleşmesinde bu hafif “C” şeklinde olan kıvrım düzleşir, hatta daha ileri vakalarda ters yöne doğru çıkıntı (servikal kifoz) oluşturabilir.
Boyun düzleşmesi belirtileri nelerdir?
Boyun düzleşmesi ile birlikte boyun anatomik yapısı ve fonksiyonunda aksamalara bağlı olarak çeşitli klinik belirtiler ortaya çıkabilir. Omurganın eğilmesi dolayısıyla, özellikle omuriliğin bası etkisinde kalmasına bağlı çeşitli nörolojik semptomlar oluşabilir. Bu bağlamda, aşağıdaki şikayetler sıklıkla boyun düzleşmesi durumunda meydana gelir:
- Boyun ağrısı
- Boyun hareketlerinde kısıtlılık
- Halsizlik
- Boyun kaslarında güçsüzlük
- El veya kolda his kaybı, karıncalanma veya elektriklenme hissi
- Bel ağrısı
- Baş ağrısı
- Nefes darlığı
- Yutma güçlüğü
- İleri bakış kısıtlılığı
- Vücudun bir yarısında felç gelişmesi
- İdrar yapmada veya dışkılamada güçlük
Boyun düzleşmesi neden olur?
Boyun düzleşmesinin en sık nedeni kötü postür yani duruş bozukluğudur. Buna bağlı olarak omurgada olması gereken fizyolojik eğrilikler kaybolup boyun düzleşmesi ortaya çıkar. Duruş bozukluğuna neden olan etkenler şunlardır;
- Kötü postür: Çocukluk döneminde boyun ve vücut duruşunun (postür) anormal olması nedeniyle, omurga gelişimi olumsuz etkilenerek, boyundaki kavis kifoz yönünde gelişebilir.
- -Özellikle kızlarda ergenlik döneminde vücudu saklama isteği
- -Günümüz çocuklarında uzun süre bilgisayar ve telefon kullanımının artması
- -Ağır sırt çantası kullanımı
- -Çalışma hayatında ortamın ergonomik olmaması
- -Masa başı çalışmanın artması
- -Telefon kullanımının artması kötü postürün en sık sebepleridir.
- Omurganın gelişimsel problemleri: Omurgada doğuştan çeşitli gelişim bozuklukları ortaya çıkabilir. Bunlar omurganın S şeklinde kavis çizmesi anlamına gelen skolyoz, kamburluk (spinal kifoz) veya spinal lordoz şeklinde meydana gelebilir. Bu bozukluklara boyun düzleşmesi eşlik edebilir.
- Anormal şekilli omurlar: Boyun omurlarının anormal şekilde gelişmesi, normalde göstermesi gereken kavsin ortaya çıkmasını engelleyebilir.
- Dejenaratif disk hastalıkları: Yaşla veya çeşitli rahatsızlıkların etkisiyle omurlar arasında disklerin yapısı zedelenerek omurganın şeklinde bozulmalara yol açar.
- Konjenital bozukluklar (Doğuştan gelen):Konjenital hastalıklar ya da doğum kusurları, doğumdan kaynaklanan rahatsızlıklardır. Servikal kifozu doğuştan olanlarda, genellikle idrar yolları veya böbrek kusurları gibi vücudun diğer bölgelerinde de komplikasyonlar vardır. Servikal kifoz, konjenital bir kusur olduğunda, omurga anormal şekilde büyür ve omurlar büyüdükçe üçgen bir şekil oluşturur. Bu, boyuna ve yığılmış omurlara doğal olmayan bir eğri kazandırır.
- Osteoporoz: Özellikle yaşla veya kadınlarda menopozla ortaya çıkan osteoporoz (kemik erimesi) durumunda, boyun omurları zayıflayarak kifoz yönünde eğilebilir veya kırılabilir.
- Travma: Dışarıdan gelen fiziksel travmalar kemik, kas veya bağlarda hasar meydana getirerek boyunda düzleşme yapabilir. Yine boyun kasları ve bağlarının aşırı kullanımına bağlı zorlanmalar ve yaralanmalarda boyun düzleşmesi gelişebilir.
- Kanser: Kemiklerde tahribata yol açan kemik tümörleri veya başka kanser türlerinin kemik metastazları, omurga yapısını bozarak boyun düzleşmesiyle sonuçlanabilir.
- Musküler distrofiler: Kasların yapı ve gelişimlerinde bozulma ile seyreden musküler distrofilerde boyun kaslarının etkilenmesi sonucu servikal kifoz ortaya çıkabilir.
- Paget hastalığı: Sağlıklı kişilerde meydana gelen kemiklerin yapım ve yıkım döngüsünün anormal derecede hızlanması anlamına gelen Paget hastalığında, boyun omurlarının deformiteye uğraması ve şekil bozukluklarına bağlı boyun kavisinin düzleşmesi görülebilir.
- Nörofibromatozis: Vücudun çeşitli bölgelerinde tümör gelişimi ve deformitelerle seyreden nörofibromatoziste boyun anatomik yapısı etkilenerek düzleşme izlenebilir.
- İyatronejik durumlar: Başka bir tıbbi işlem esnasında omurganın yapısına zarar verilmesi sonucu boyunda düzleşme gelişebilir. Özellikle omurga cerrahileri sonrasında servikal kifoz gelişimi meydana gelebilir.
Boyun Düzleşmesi Teşhisi Nasıl Konulur?
Boyun düzleşmesi nedenleri çok farklı olduğu için uzman doktor tarafından detaylı bir öykü alınıp muayenesinin yapılması gerekir. Doktor, hastanın vücut dengesini ve boyun hareketlerini detaylı olarak değerlendirir, boyun anatomisini eliyle muayene ederek inceleyebilir.
Gerekli görüldüğü taktirde omurga grafileri, MR ve CT istenebilir. Zaman zaman postür analiz cihazları gibi yeni gelişen teknolojik cihazlarla omurga analizi yapılabilir. Hatta yürümeye bağlı omurga değişiklikleri olup olmadığı yürüme analizi cihazları ile tespit edilebilir. Tüm bunların sonunda tanı konulan hastalığa göre hastaya tedavi planı belirlenir
Boyun düzleşmesi nasıl tedavi edilir?
Manuel Terapi, Proloterapi, Nöralterapi, Manyetik alan terapisi, akupunktur kuru iğne terapisi, lazer uygulamaları başta olmak üzere getat yöntemleri ile kişiye özel plan oluşturulmalı.